Πώς να σταματάς τους καβγάδες των παιδιών σου;

Reblogged from: http://www.boro.gr/

Τι κάνει ο γονιός όταν γίνεται καυγάς;

Η διαφωνία ανάμεσα στ’ αδέρφια είναι σημαντική. Πρόκειται, στην πραγματικό-τητα, για μια προσπάθεια να βρουν μεταξύ τους τα όρια και την ισορροπία ανά­μεσα στην αλληλεξάρτηση και την αυτονομία τους. Σε μας τους μεγαλύτερους δεν είναι προφανής ο λόγος της αντιπαράθεσης. Σπάνια πρόκειται για τις τελευ­ταίες σταγόνες της πορτοκαλάδας - πρόκειται μάλλον για μια προσπάθεια επιβο­λής. Ως προς αυτό τα παιδιά χάνουν και κερδίζουν κάθε τόσο, απ’ το πρωί ως το βράδυ - και ας μη νομίσουμε ότι τα μικρότερα πάντα υποτάσσονται. Όταν οι γο­νείς εμπλέκονται από πολύ νωρίς στα παιχνίδια εξουσίας στερούν από τα παιδιά τη δυνατότητα να βρουν μόνα τους τη λύση. Και η καλύτερη λύση είναι η λιγότερη δυνατή εμπλοκή - ακόμα κι αν αυτό φαίνεται εξαιρετικά δύσκολο, τη στιγ­μή που τα παιδιά φωνάζουν δυνατά, κλαίνε, και συχνά καλούν τη μαμά να επέμβει. Ή ζωή διαμορφώνεται μέσω συγκρούσεων. Δεν αποκομίζουμε πάντα ό,τι θέ­λουμε. Πρέπει να προσπαθήσουμε πιο πολύ για ν’ αποκτήσουμε ή να διατηρή­σουμε κάτι. H εναλλαγή ανάμεσα στον καυγά και στην καλή συντροφιά είναι συ­χνά τόσο απότομη, που οι ενήλικες δυσκολευόμαστε να παρακολουθήσουμε αυτό το ρυθμό. Ταυτόχρονα, όμως, ο ρυθμός αυτός μπορεί και να μας απαλλάσσει από την ανάγκη να αναμιχθούμε, επειδή τα παιδιά μπορούν μόνα τους να θέσουν όρια στην αντιπαράθεσή τους - και συνήθως αυτό θέλουν όταν τσακώνονται.

Αξίζει, επίσης, να σκεφτεί κανείς ακόμη ότι τ' αδέρφια τσακώνονται αντί των γονέων, κατά κάποιον τρόπο. Αισθάνονται το “βαρύ κλίμα” και αντιδρούν στην ένταση μ’ έναν καυγά.

Αν είμαστε συνεπείς στη θέση, ότι η σχέση μεταξύ των αδερφών είναι αυ­θύπαρκτη και αυτόνομη, τότε μπορούμε να αναμιχθούμε μόνο όταν υπάρχει πι­θανότητα η κατάσταση να γίνει επικίνδυνη για τα παιδιά, ή όταν μας προσκαλέσουν, και διαπιστώσουμε ότι αδυνατούν να λύσουν τη διαφορά τους. Αλλά και τότε παρεμβαίνουμε για να τα βοηθήσουμε να αναπτύξουν και να επεξεργα­στούν ένα αποτελεσματικότερο μοντέλο για τον τρόπο που θα διευθετούνται οι καυγάδες τους . 

Το δίκαιον του ισχυροτέρου».

Επίσης, αν προσέξουμε, θα δούμε ότι τα παιδιά συμπεριφέρονται ανάλογα με την ηλικία τους. Τα τρίχρονα παιδιά βρί­σκουν, κατά κανόνα, μη λεκτικές λύ­σεις -π.χ. χτυπήματα- αφού δεν μπο­ρούν να χειριστούν τη γλώσσα όπως τα μεγαλύτερα αδέρφια τους.

Είναι απαραίτητο οι ενήλικες να αντιμετω­πίζουν ξεκάθαρα τέτοιες συμπεριφο­ρές. Πόσο πολύ απεχθάνονται το ξύ­λο τα παιδιά; Είναι γι’ αυτά ηθικά ανυ­πόφορο; Η σωματική σύγκρουση -σύμ­φωνα με την εξελικτική ψυχολογία- είναι το πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση διαφω­νιών και γι’ αυτό πρέπει να γίνει σεβαστή από τους γο­νείς. Ακόμα και μεταξύ μεγαλύτερων αδερφών παρατηρείται συχνά μια παλιν­δρόμηση στη συμπεριφορά ενός τρίχρονου, η οποία και οδηγεί σε σωματική αντιπαράθεση. Όποια μέθοδο και αν διαλέξει το παιδί για να “κερδίσει” τον καυ­γά. αυτή αντιστοιχεί στις δυνατότητές του εκείνης της στιγμής και μπορεί απ’ αυτήν να μάθει περισσότερα.

Συμβαίνει συχνά σ’ έναν καυγά να φωνάζουν τα παιδιά για βοήθεια τους ενήλικες. Κι όταν αυτοί ανακατευτούν, τότε να μην τους θέλουν - τους θεωρούν ανεπιθύμητους και περιττούς. Τα αδέρφια ενώνονται εναντίον των ενήλικων αμέσως μόλις ακουστεί μια κριτική από τα χείλη τους. Περισσότερο τους θέ­λουν για να φροντίσουν να διεξαχθεί τίμια ο “αγώνας”, κι όχι για να θέσουν αυ­τοί τους κανόνες, ούτε για να καθορίσουν χο αποτέλεσμά του. Έτσι κι αλλιώς, για διαιτητές είναι ακατάλληλοι, γιατί δεν πρόκειται να βρουν τον υπεύθυνο. Ποιος άρχισε τον καυγά; Πώς θα το ανακαλύψουν αυτό οι ενήλικες; Πόση από την προϊστορία γνωρίζουν; Το “θύμα” δεν είναι πάντα αυτό που φωνάζει δυνα­τότερα. ή αυτό που κλαίει.

 Πώς αποφεύγονται οι συγκρούσεις

 Συχνά υπάρχει ζήλια όταν το ένα παιδί επιτρέπεται ή έχει τη δυνατότητα να κάνει ή να απολαμβάνει περισσότερα πράγματα απ’ όσα το άλλο. Τα διαφο­ρετικά δικαιώματα και υποχρεώσεις που έχουν τ’ αδέρφια -λόγω της διαφο­ράς ηλικίας και τις διαφορετικές αντίστοιχες ικανότητές τους- δημιουργούν σημαντικό δυναμικό για συγκρούσεις. Και βοηθάει πολύ όταν η μαμά και ο μπαμπάς αναλαμβάνουν πάντα κάτι διαφορετικό με το κάθε παιδί. Έτσι, προσφέρουν ιδιαίτερη προσοχή, και τα άλλα παιδιά δεν βρίσκονται σε αντα­γωνισμό εκείνη τη στιγμή με τ’ αδέρφια τους, αφού ξέρουν ότι για κάποια άλλη ασχολία θα έχουν αυτά την αποκλειστική προσοχή των γονιών τους..

• Οι ξεκάθαροι κανόνες μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του καυ­γά. Όταν δημιουργείται θυμός για το ποιος καθορίζει σήμερα τι θα δει η οι­κογένεια στην τηλεόραση, ποιος θα καθαρίσει ή ποιος θα πατήσει το κουμπί για το άνοιγμα της πόρτας της εισόδου, τότε υπάρχει ανάγκη να διαμορφω­θούν γενικοί κανόνες, τους οποίους όλοι να βρίσκουν δίκαιους. Τα παιδιά έχουν μια πολύ ισχυρή αίσθηση δικαίου. “Τη Δευτέρα αποφασίσαμε να κά­νω εγώ αυτό, την Τρίτη εσύ!”*. Τότε δεν υπάρχει αφορμή για επεισόδιο, ακόμη κι όταν δεν περνάει καποιανού το κέφι.
•  Όσο λιγότερο συγκρίνουν οι γονείς τ’ αδέρφια μεταξύ τους, και όσο τους δί­νουν τη δυνατότητα να αναπτύσσουν προσωπικούς χώρους έκφρασης, ανε­ξάρτητα το ένα απ’ τ’ άλλο (διαφορετικοί κύκλοι φίλων, διαφορετικά ενδια­φέροντα, κλπ.), τόσο λιγότερος χώρος για ζήλιες παραμένει.