Βοηθήστε το παιδί να βελτιώσει την ορθογραφία

Πώς μπορώ να βοηθήσω στην Ορθογραφία;

 Reblogged from: http://www.eulegein.net/

Ø  Τι είδους ασκήσεις βοηθούν στις πρώτες σχολικές τάξεις;

Μεγάλη σημασία στην εκμάθηση της ορθογραφίας στην Α και Β δημοτικού έχει ο τρόπος με τον οποίο οι λέξεις της ορθογραφίας υπαγορεύονται. Ο τρόπος που ενδείκνυται για τα παιδιά που δυσκολεύονται, είναι ο εξής: Ο γονιός/δάσκαλος λέει τη λέξη(πχ. συμφορά), το παιδί ακούει προσεκτικά, παρακολουθώντας τις κινήσεις στο στόμα του γονιού/δασκάλου. Το παιδί επαναλαμβάνει τη λέξη ολόκληρη (:συμφορά) και στη συνέχεια έναν έναν τους ήχους/φωνούλες της λέξης (: σ-υ-μ-φ-ο-ρ-ά). Σε περίπτωση λάθους (π.χ. σ-υ-φ-ο-ρ-ά), ο γονιός/δάσκαλος επαναλαμβάνει ολόκληρη τη λέξη (όχι μόνο το σημείο του λάθους), τονίζοντας με ιδιαίτερη έμφαση το σημείο που έγινε το λάθος (: συμμμμφορά), και ζητά από το παιδί να επαναλάβει και αυτό ολόκληρη τη λέξη. Το παιδί γράφει στη συνέχεια τη λέξη, υπαγορεύοντας στον εαυτό του δυνατά και απομονώνοντας έναν έναν τους ήχους της (σ – υ – μ – φ – ο – ρ – ά) γράφοντάς τους ταυτόχρονα. Ελέγχει (υπαγορεύοντας αργά) εάν έχει γράψει όλα τα γράμματα και εν συνεχεία ελέγχει αντιπαραβάλλοντας τη σωστή γραφή της λέξης από το βιβλίο.

Την περίοδο αυτή, η έμφαση δίνεται στην καταγραφή όλων των φθόγγων της λέξης στη σωστή σειρά και δεν ενδιαφέρουν ιδιαίτερα λάθη όπως ι αντί για ει.

Ø  Τι είδους ασκήσεις βοηθούν στις μεγαλύτερες σχολικές τάξεις;

Το παιδί διαβάζει την ορθογραφία του και τη γράφει. Ελέγχοντας από το βιβλίο, εντοπίζει τα λάθη του και αντιγράφει σε ένα χαρτί τη σωστή γραφή τους. Πατά με μαρκαδόρο τα γράμματα που είχε κάνει λάθος και διαβάζει τις σωστά γραμμένες λέξεις αρκετές φορές. Αντιγράφει τις λέξεις αυτές και εν συνεχεία τις ξαναγράφει και ελέγχει από το χαρτί του. Εάν παραμένουν τα ίδια ή άλλα λάθη επαναλαμβάνει τη διαδικασία, έως ότου οι λέξεις γραφούν σωστά. Τότε επιχειρεί να ξαναγράψει όλη την ορθογραφία.

Με τον τρόπο αυτό το παιδί ενισχύει σημαντικά την οπτική μνήμη που ενδεχομένως υπολείπεται και η οποία συνιστά σημαντικό παράγοντα επιτυχίας στην ορθογραφία.

Ø  Γιατί να διορθώνει το ίδιο το παιδί τα λάθη του;

Η αυτοδιόρθωση (το να διορθώνει δηλαδή το ίδιο το παιδί τα λάθη του ανατρέχοντας σε κάποιο κείμενο-υπόδειγμα ή στο λεξικό, για μεγαλύτερα παιδιά) είναι ιδιαίτερα εποικοδομητική, καθώς ενισχύει την απομνημόνευση και αυξάνει τις πιθανότητες «αποθήκευσης» της λέξης στο Οπτικό Λεξικό του παιδιού. Άλλωστε, ας μην τρέφουμε αυταπάτες: όταν το παιδί πάρει πίσω το διορθωμένο από το γονιό ή δάσκαλο γραπτό του, δεν θα προσέξει τα λάθη του. Στην καλύτερη περίπτωση, απλώς θα τα μετρήσει.

Ωστόσο, εάν για κάποιο λόγο χρειαστεί να διορθώσετε οι ίδιοι το γραπτό του παιδιού, υιοθετήστε και εσείς τη «θετική βαθμολογία»: εστιάστε και σημειώστε ό,τι είναι σωστό. Βαθμολογήστε με 4/10 αν το παιδί έχει 6 στις 10 λέξεις λάθος. Επιπλέον, εάν πρόκειται για εκτενείς γραπτές εργασίες (πχ. σκέφτομαι και γράφω), μη διορθώνετε όλα τα λάθη του παιδιού. Είναι ιδιαίτερα αποθαρρυντικό και διόλου λειτουργικό για το δυσορθόγραφο παιδί. Επιλέξτε έναν ή δύο τύπους λαθών τη φορά, ανάλογα με τη σχολική ηλικία, και το βαθμό δυσκολίας του παιδιού σας (πχ. τα -ω των ρημάτων ή, σε μεγαλύτερα παιδιά, τις καταλήξεις όλων των προσώπων στα ρήματα της ενεργητικής φωνής). Κάντε το ίδιο και στα επόμενα γραπτά του παιδιού, έτσι ώστε (στην προκειμένη περίπτωση) το παιδί να «βομβαρδιστεί» με ρηματικές καταλήξεις, μέσα στις επόμενες ημέρες.

Άσκοπο είναι επίσης να διορθώνετε τα ορθογραφικά λάθη στο γραπτό ενός παιδιού που δεν γράφει φωνολογικά σωστά και το γραπτό του είναι γεμάτο με προσθήκες, παραλείψεις, αντιστροφές και επαναλήψεις γραμμάτων ή συλλαβών. Τα λάθη στην ορθογραφία διορθώνονται μόνον εφόσον το παιδί γράφει στη σωστή σειρά όλους τους φθόγγους που ακούει σε μια λέξη.

Ø  Ο γραφικός χαρακτήρας βελτιώνεται;

Δεδομένου ότι δεν υπάρχουν κινητικές δυσκολίες που ευθύνονται για τη δυσγραφία (και απαιτούν ειδική εργοθεραπευτική παρέμβαση), επιτυχημένη παρέμβαση στο γραφικό χαρακτήρα του παιδιού μπορεί να γίνει στην Α και Β δημοτικού. Από εκεί και πέρα, μικρές βελτιώσεις μόνο είναι εφικτές, γιατί τα παιδιά φέρνουν ισχυρές αντιστάσεις. Κι αυτό γιατί αποκατάσταση στο γραφικό χαρακτήρα σημαίνει γράφω πιο αργά (και άρα καθυστερώ να τελειώσω τις εργασίες μου) για ένα διάστημα, ώσπου να μπορέσω να αυτοματοποιήσω το νέο σχεδιασμό των γραμμάτων μου – ποιο παιδί όμως έχει την υπομονή και την πειθαρχία να κάνει κάτι τέτοιο αδιαμαρτύρητα;

Ωστόσο, εάν επιχειρείτε να βοηθήσετε το παιδί σας να βελτιώσει το γραφικό του χαρακτήρα, μην το πιέζετε με δηλώσεις του τύπου «γράμματα είναι αυτά;». Εάν θεωρείτε ότι τα γράμματά του δεν είναι καλά, εξηγήστε του γιατί (πχ. «δεν κλείνεις επαρκώς τα στρόγγυλα γράμματα») και βοηθήστε το να τα διορθώσει, αφού καταλάβει σαφώς τι πρέπει να κάνει.