Το κατηγορούμενο [Ε', ΣΤ' τάξη, Γλώσσα]

Reblogged from: http://paidio.blogspot.gr
Κάντε κλικ επάνω στη φωτογραφία για να μεταφερθείτε στις λεπτομέρειες της ανάρτησης και να μελετήσετε το υλικό.

Κατηγορούμενο είναι η λέξη (επίθετο ή ουσιαστικό) που φανερώνει ότι το υποκείμενο έχειμια ιδιότητα ή ένα χαρακτηριστικό ή βρίσκεται σε μια κατάσταση.

π.χ.

-  Η Σοφία είναι γιατρός.  (ιδιότητα)

-  Ο ήλιος είναι φωτεινός.  (χαρακτηριστικό)

-  Η Ευγενία είναι αγχωμένη.  (κατάσταση)

Το ρήμα που συνδέει το υποκείμενο με το κατηγορούμενο ονομάζεται συνδετικό.

Τα κυριότερα συνδετικά ρήματα της γλώσσας μας είναι το είμαι και το γίνομαι. 


Ως συνδετικά χρησιμοποιούνται επίσης τα ρήματα:
φαίνομαι, λέγομαι, βρίσκομαι, καλούμαι, ονομάζομαι, θεωρούμαι κ.ά.

Για να βρούμε το κατηγορούμενο ρωτάμε με ¨τι¨.
π.χ. Ο Ρωμανός είναι γιατρός.
(Τι είναι ο Ρωμανός; - γιατρός)


Το κατηγορούμενο δε χωρίζεται ποτέ από το ρήμα με κόμμα.

Το υποκείμενο και το κατηγορούμενο συμφωνούν πάντα στο γένος, τον αριθμό και την πτώση.

π.χ.

-  Η αυλή είναι χιονισμένη.

Το κατηγορούμενο μπορεί να είναι:

α) επίθετο

π.χ.

-  Ο ουρανός είναι γαλανός.

-  Η παρέα σου είναι ευχάριστη.

β) ουσιαστικό

π.χ.

-  Η Χριστίνα είναι δασκάλα.

-  Ο Μάριος είναι μαθητής.

γ) μετοχή

π.χ.

-  Ο Σταμάτης είναι στεναχωρημένος.

-  Οι σκύλοι είναι δεμένοι.

δ) αντωνυμία

π.χ.

-  Αυτό  γίνεται οτιδήποτε.

-   Αυτό δεν είναι τίποτα.

ε) αριθμητικό

π.χ.

-  Βγήκες έκτος.

-  Τα Ευαγγέλια είναι τέσσερα.

στ) επίρρημα

π.χ.

-  Το δωμάτιο είναι άνω κάτω.

ζ) εμπρόθετος προσδιορισμός

π.χ.

-  Η αλυσίδα είναι από χρυσό.

η) ολόκληρη πρόταση

π.χ.  

- Η εμφάνισή του είναι να τον λυπάται κανείς.